Dataloggers zijn in de racerij al vele jaren een gemeengoed en laten ingenieurs toe om niet alleen pro-actief aanpassingen door te voeren aan een bolide, maar om ook na een incident gegevens op te vragen. Op die manier kan er informatie worden geraadpleegd die er potentieel toe leidt de oorzaken van het incident te traceren en de effectieve situatie te reconstrueren. In de luchtvaartsector zijn zwarte dozen eveneens al jaren een verplichting en hebben ze hun nut bij onderzoek na een crash meermaals bewezen en ook bij sommige treinen en boten vinden we dergelijke toestellen terug. Onder andere verzekeringsmaatschappijen zijn reeds lang vragende partij om zwarte dozen ook een verplichting te maken in wagens. Op die manier kan er bij een ongeval niet alleen getraceerd worden wat de omstandigheden waren, maar kan er ook een
verzekering op maat worden gemaakt, waarbij de bestuurder betaalt volgens een risicoprofiel (aantal afgelegde kilometers, ogenblik van de dag, rijstijl et cetera).
In de Verenigde Staten heeft de National Highway Traffic Safety Administration (NHTSA, een Amerikaanse overheidsinstelling bevoegd voor onder andere verkeersveiligheid) besloten dat er vanaf 1 september 2012 een nieuwe wetgeving in voege treedt die automobielconstructeurs verplicht om hun wagens uitgerust met een zogenaamde Event Data Recorder (EDR) te laten voldoen aan bepaalde regels. Een EDR is, kortweg gesteld, een zwarte doos die een aantal parameters over de toestand van de wagen op een bepaald ogenblik bijhoudt. De wet die het gebruik van een gestandaardiseerde EDR verplicht, was reeds in 2006 aangenomen en had oorspronkelijk twee jaar geleden al effectief moeten worden. Een alliantie van automobielconstructeurs heeft
echter uitstel kunnen verwerven zodat haar leden de nodige tijd hadden om wagens te laten voldoen aan de wettelijke vereisten. De alliantie wou nog meer uitstel, tot september volgend jaar, maar botste op een
njet van de NHTSA en moet zich nu over een halve maand schikken naar de nieuwe regelgeving omtrent EDR's. Zo heeft de NHTSA onder andere voorgeschreven hoe de zwarte doos precies opgebouwd moet worden en welke gegevens moeten worden opgeslagen (bijvoorbeeld de snelheid, het al dan niet dragen van veiligheidsgordels, het gebruik van de airbags en de positie van het gas- en rempedaal). Het voordeel van dergelijke wetgeving is dat men, in geval van een ongeval, een uniforme manier heeft om de data op te halen uit de wagens en vervolgens te verwerken.
De eerste stappen naar een Amerikaanse wetgeving rond het gebruik van EDR's werden vijftien jaar geleden reeds gezet toen de NHTSA een studie bestelde over de toestellen. In 2004 bracht de instelling een eerste formeel voorstel uit, waarna het nog twee jaar duurde om dat voorstel om te zetten in een definitieve regelgeving. Tegen de tijd dat de wet was aangenomen, plaatste het gros van de constructeurs reeds uit eigen beweging EDR's in hun wagens. Hierdoor verplichtte de NHTSA in haar regelgeving de constructeurs er niet formeel toe om EDR's te monteren in de gebouwde modellen. Verscheidene constructeurs hebben, vanwege de korte tijd die resteert tot de wet in september in voege treedt, reeds gedreigd om de EDR's eenvoudigweg uit nieuwe wagens te halen om zo aan alle wettelijke eisen te voldoen.
In Europa is een dergelijke wetgeving nog niet bestaand en is het gebruik van EDR's evenmin verplicht, al heeft de politie in het verleden al wel pogingen ondernomen om gegevens gelogd via een EDR te gebruiken in de rechtzaal. Ook de internationale automobielfederatie FIA ijvert, onder meer via haar
Action for Road Safety campagne, al jaren voor een veiliger verkeerssysteem en daarnaast heeft de Europese Unie eveneens onderzoek laten verrichten naar het gebruik van EDR's en de invloed ervan op het rijgedrag. In Nederland wordt bijvoorbeeld geschat dat de kosten-batenverhouding van toestellen
om de reisweg te loggen ongeveer één op twintig is, in het voordeel van de toestellen. Daarnaast is, onder meer bij vrachtvervoer, het gebruik van een tachograaf al meerdere jaren verplicht in alle lidstaten van de Europese Unie. Ongeveer een jaar geleden besliste het Europese Parlement dat er tegen eind dit jaar een voorstel op tafel moet liggen voor een richtlijn die de introductie van EDR's in Europa moet regelen. Hierdoor lijkt het er dus hoe langer hoe meer op dat EDR's ook aan deze kant van de Grote Plas een (verplicht) gemeengoed zullen gaan worden, al benadrukte het Europese Parlement in haar conclusie wel uitdrukkelijk dat er een noodzaak was om de privacy van de burgers te vrijwaren en dat EDR's enkel gebruikt mogen worden voor onderzoek naar ongelukken.
Foto's: Marnik Mouchaers, Audi Motorsport & RV
Dashboard - Audi V8 quattro
